Power Amplifier - Âm ly công suất - những điều cần biết (phần 1)
1. Power Amplifier là gì?
Power amplifier là con ngựa thồ của 1 dàn máy Hi-fi. Nó nhận những tín hiệu mức độ thấp từ Preamp rồi chuyển đổi chúng thành những tín hiệu có khả năng tải loa. Nó có ngõ vào để nhận tín hiệu và các cọc để bắt dây loa.Poweramplifier là thiết bị cuối cùng trên chặng đường đi của tín hiệu trước khi tới loa.
Power amplifier có giá từ 300 USD với 1 power amplifier stereo bán dẫn cho tới 60000 USD với Monblocks Power amplifier. Lựa chọn đúng 1 Power amplifier bắt đầu với việc dự trù khả năng đầu tư của bạn. Nếu bạn bắt đầu bằng việc xác định những yêu cầu cụ thể với bộ dàn và khả năng tài chính, số lượng các sản phẩm có thể lựa chọn sẽ nhanh chóng thu hẹp lại.
Do chức năng đặc thù của Power amplifier, nó khác với các thiết bị khác cả về kích cỡ, trọng lượng và sử dụng. Những Power amplifier cao cấp thường lớn và nặng. Hơn nữa, Power amplifier là thiết bị mà bạn không cần thiết phải sờ mó và điều chỉnh. Thông thường, nó được đặt trên sàn nhà,gần với loa hơn là kệ máy.
2.Các khái niệm cơ bản cần biết
Stereo power amplifier: Power amp có 2 kênh âm thanh trên 1 máy.
Monoblok power amplifier: Power amp chỉ có 1 kênh âm thanh trên 1 máy.
Multichanel power amp : Amplifier thường có 5 kênh âm thanh,dùng cho hệ thống home-theater.
Watt : Đơn vị đo công suất.Công suất là khả năng làm việc.Trong trường hợp này là khả năng điều khiển nón loa của amplifier.
Power output : Công suất tối đa mà 1 Amplifier có thể đưa ra loa,đo bằng Watt.
Load : Trong thuật ngữ Poweramp, Load là loa mà Amplifier phải điều khiển, phải tải.
Tubed : Poweramp đèn,sử dụng các bóng đèn để khuyếch đại âm thanh.
Solid-state : Amplifier dùng bán dẫn để khuyếch đại tín hiệu âm thanh.
Hybrid : Kết hợp cả bóng đèn và bán dẫn. Input và drive stages thường là bóng đèn,còn Output stages thường là bán dẫn.
Single-ended amplifier : Power amp với Output divice(1 bóng đèn hay bán dẫn) hoạt động theo cách khuếch đại dạng sóng âm nhất định. Nó còn gọi là khuếch đại class A (so với Push-pull).
Push-pull : Power amp với những cặp output devices (bóng đèn hay bán dẫn) luân phiên nhau "push-đẩy" và "pull-kéo" dòng điện qua loa. 1 Output device khuếch đại nửa dương,còn output divice kia thì khuếch đại nửa âm của sóng âm thanh. Nó còn được gọi là khuếch đại Class-B (so với single-ended).
Class A/B : Power amp hoạt động một phần ở Class A để tráng Crossover distortion sinh ra ở những Amplifier Class B.
Bridging : Việc chuyển 1 Stereo Amp thành 1 monblock amplifier. Một số power amp có công tắc chuyển đổi ở phía sau, còn gọi là "trapping" thành mono.
Bi-Amping ;Điều khiển Midrange và treble của loa bằng 1 Amplifier, còn Woofer bằng 1 Amplifer thứ 2.
Digital Power amplifier: Amplifier nhận tín hiệu âm thanh Digital thay vì Analog. Một âm ly kỹ thuật số thật sự khuếch đại tín hiệu digital và chuyển thành tín hiệu analog trên cùng 1 stage.
Lựa chọn Power amplifier thế nào ?
Không như hầu hết những thiết bị khác trong dàn máy, power amp khác nhau rất nhiều về những đặc tính điện tử. Vì thế, chọn Power amp đòi hỏi một sự phối ghép cẩn thận về tương thích điện tử chứ không đơn thuần về nhạc tính. Trong khi bất kỳ 1 CD player hay D-A converter nào cũng dùng được cho 1 dàn máy (ngay cả khi nó không phù hợp về mặt nhạc tính), một số Power amp không thể hoạt động tốt với 1 loa nào đó về mức độ kỹ thuật. Như vậy, lựa chọn Power amp đòi hỏi lưu ý cẩn thận để phù hợp phối ghép. Chúng ta sẽ cùng bàn luận về những yếu tố kỹ thuật này trong phần sau.
Do giá thành của Power amp thường đi đôi với công suất ra của nó, hãy chờ đọc phần 2 "Bạn cần công suất bao nhiêu?" để chọn đúng mức công suất mà bạn cần. Bất kể túi tiền của bạn ra sao, Power amp nên chiếm 20-25% tổng số tiền của cả dàn máy.
Power amp có giá từ 300 USD với solid-state cho tới 60000 USD với tubed monoblocks. Chọn 1 Power Amp phù hợp bắt đầu với việc xác định khả năng tài chính của bạn. Khởi đầu bằng việc xác định những yêu cầu và khả năng tài chính của bạn, tầm mức rộng lớn các sản phẩm sẽ nhanh chóng giảm xuống tới con số thực tế hơn.
Sự phân loại đầu tiên về Power amp - Stereo power amp hay là 1 cặp Mono blocks - sẽ được quyết định bởi túi tiền của bạn. Mono blocks thường có giá từ 2500 USD/cặp trở lên, ở mức tiền này thì 1 Stereo Power amp nghe có vẻ hợp lý hơn. Với chỉ 1 vỏ, 1 dây nguồn, 1 thùng carton vận chuyển, nhà sản xuất có thể dành nhiều chi phí sản xuất vào việc dùng những linh kiện tốt hơn. Tôi khuyên các bạn nên tránh mua Monoblocks nếu mức tiền dưới 4000 USD. Có thể có những ngoại lệ về con số nhưng nó cũng cho ta 1 chỉ dẫn đáng xem xét. Ví dụ, có nhiều stereo Power amp có giá tới 6000 USD. Mức giá phổ biến cho power amp chất lượng cao là 800-2000 USD.
Monoblocks nhìn chung thể hiện tốt hơn là Stereo power amp do một số lý do. Thứ nhất, do 2 kênh âm thanh ở trên 2 khối riêng biệt, nên không có cơ hội ảnh hưởng lẫn nhau. Ngoài ra,mono blocks thường cho sound stage tốt hơn stereo power amp. Thứ 2, mono blocks có bộ nguồn điện hoàn toàn riêng rẽ, bao gồm biến thế. Mạch khuếch đại của 2 kênh không phải chia nhau nguồn điện. Điều này khiến mono blocks có khả năng cung cấp dòng điện tức thì hơn cho loa. Ngoài ra, các yếu tố khác thì tương đương nhau.
Cuối cùng, hầu hết các nhà sản xuất đặt những nỗ lực "chi phí không thành vấn đề" vào dòng mono blocks của họ. Chúng thường là những Power amp đầu bảng trong các dòng sản phẩm. Nếu bạn muốn có phẩm chất cao nhất và đủ tiền mua chúng thì có thể đi theo con đường mono blocks. Ở nấc thang ngược lại so với mono blocks là Intergrated amp - Âm ly tích hợp. Nó kết hợp cả preamp và power amp trong 1 khối thống nhất. Công suất ra loa của nó thường thấp hơn nhiều so với power amp, nhưng lại rẻ hơn. Việc chọn loa và đầu đĩa để phối kế hợp với Integated amp nên được chọn lọc kỹ lưỡng và cẩn thận. Intergrated amp có giá từ 300 USD tới 1000 USD.
